7 Şubat 2015 Cumartesi

Etimoloji R harfi ile... I

rab/rabb-~ Ar.  rabb ربّ #rbb ulu kişi, malik, sahip, tanrı ~ Aram. rabb רבא 1. büyük (sıfat), 2. < Aram.  #rbb/#rbw רבב/רבוbüyük olma, artma, büyüme (= Akad. rabū büyük )● İbr. rabb  Aramcadan alınmıştır. NETS
 rab: rabum. Büyük, ulu.
rab3: büyük, çok büyük  
rab-ba:büyük, çok büyük. SNAX
rab, -bb'i    Ar. rabb  öz. a. din b. Tanrı. Türkçe Sözlük 
rabû : G. to grow up ; to grow, get bigger ; stat. : to be big Gtn. to grow constantly, become great D. to raise, bring up (a child) ; to increase Dt. to be made superior to s.o. Š. to make great ; to extend ; to raise, bring up (a child) ; to promote s.o. ; to magnify, praise s.o. Štn. to be constantly magnified ŠD = Š N. to swell, become enlarged Ntn. to accumulate constantly (interest)Rt. to increase occasionally (Mathematics)
rabû : big ; major ; old, adult ; noble ; st.constr. : chief, overseer
râbu :
râbu : G. to quake D. to shake, make quake Š. to make tremble. AKDI
rab. rabum. Büyük, ulu
ra-bu-um "Grosser" Akad. rabûm. SUZE
Rab/rabb < Ar. rābb usta, efendi, tanrı < # rbb büyük olma, büyütme, yetiştirme < Akad rabu, rabaum büyük olmak, büyümek > Akad rab şef, idareci, Ugar rb, rabbu, İbr rab çok, sayıca çok, Fen rb büyük, çok, Yun (rabbe). ŞİMŞEK
Bkz; Allah, ilah, rab, tanrı, ulu

rahim1 ~ Ar. raḥim رحم #rḥm ana rahmi, döl yatağı = Aram. raχm רחם = İbr. rχām רחם = Akad. rēmu )● Ar./Aram./İbr. #rḥm kucaklama, şefkat gösterme, merhamet etme. NETS
rahim, -hmi     Ar. ra§m  (I) a. anat. Döl yatağı. Türkçe Sözlük
rēmu  compassion , mercy , clemency , sympathy womb. AKDI
rahim (kısa I   ile) < Ar. rahim , rihm uterus, döl yatağı < # rhm merhamet etme, sevme < Akad. rēmu(m), rÎmu rahim, döl yatağı, şefkat, merhamet, rikkat > Akad. rēmum > Asur. re’āmum merhametli olmak, birine şefkat duymak, sevecen olmak.  İbr. raham, Aram # rhm (rahim). ŞİMŞEK

rakkas/e < Ar. raqs dans < # rqs dans etme < Akad. raqādu(m) dans etmek, sıçramak, sekmek > raqqiddu(m), rāqidum kült dansçısı, riqittu bir dans. ŞİMŞEK
rakkas Ar. raḳḳāṣ رقّاص  #rḳṣ rakseden, dansçı, saatin sarkacı Ar. raḳaṣa رقص raksetti. NETS

rakı < Ar. ‘araqi < ‘araq terleme, damlama, damlatma < ‘rq < Akad. rāku (sıvılar için) dökmek < Süm IR ?. Akadcadaki ramāku(m) yıkamak, yıkanmak, ıslatmak kelimesiyle eş kökten olabilir mi?. ŞİMŞEK. 2007
rakı    Ar. ¤ara®³ . Üzüm, incir, erik vb. meyvelerin alkolle mayalanarak damıtılmasıyla elde edilen içki, aslansütü, imamsuyu. Türkçe Sözlük 
rakı ~ Ar .ˁaraḳī عرقى [nsb.] her türlü damıtılmış alkollü içki < Ar. ˁaraḳ عرق [#ˁrḳ] 1. ter, 2. damıtılarak elde edilen içki, rakı < Ar. ˁariḳa عرق terledi, teridamladı.  NETS

rasat < Ar. rasad gözleme, gözetleme < # rşd < Akad. raşādu(m) gizlice bakma gözetleme. ŞİMŞEK
rasat Ar.  raṣad رصد  #rṣd gözleme, gözetme Ar. raṣada رصد gözledi. NETS

recm  ~ Ar. racm رجم #rcm taşlayarak linç etme < Ar. racama رجم taşlayarak idam etti = Akad. ragāmu רגמ söz söylemek, mahkemede dava etmek
Arapçada sadece "taşlayarak idam etme" anlamında korunmuş olan sözcüğün, esasen "hüküm söyleme, mahkûm etme" anlamına geldiği varsayılmalıdır. NETS
recim, -cmi    Ar. recm  a. esk. Taşa tutma, taşa tutarak öldürme. Türkçe Sözlük

redif son dönem Osmanlı ordusunda, askerlik görevini bitirdikten sonra yedeğe ayrılan er < Ar. radif asker yedeği < # rdf arkasından gitme < Akad. rēdu asker, redu, radāu beraber gitmek, refakat etmek, kılavuzluk etmek, yedeğinde götürmek > İbr. rdy, rdw. Şimşek
redif Ar. radīf رديف  #rdf takip eden, izleyen, ardınca gelen Ar. radafa ردف izledi. NETS

reis ~ Ar. raˀīs رئيس #ras  baş kişi, önder, yönetici, kaptan < Ar. raˀs رأس baş = Aram. reˀşā רˀשא = Akad. rāşuNETS
reis    Ar. re¢³s . 1. Başkan. 2. Lider. 3. den. Küçük tekne kaptanı. Türkçe Sözlük
reis < Ar. reÎs önder, yönetici, lider < re’s (baş), < # r’s Akad. rēšu(m), rāšu(m) baş, başlama, başlangıç > Akad. ra’su, re’su, rāšu. Kaldelilerin (Keldanilerin) şeyhi, yöneticisi < Aram. # r’ş. ŞİMŞEK

rıza : Razı olmak, Süm. a-ra-zu. Yalvarma, yakarış, dua, dua etmek. SNAX
a-ra-zu:supplication
rıza ~ Ar.  riḍāˀ رضاء #rḍy razı olma, razılık < Ar.  raḍā رضا razı oldu
razı   Ar . rāḍi راضٍ #rḍy rıza gösteren → rıza. NETS.
a-ra-zu: prayer, rite ('tears' + 'to overflow' + 'to inform'). a-ra-zu: dua, ayin ('bilgilendirmek' + 'taşma' gözyaşları '+).. Halloran

rutubet ~ Ar. ruṭūba ͭ رطوبة #rṭb nem, nemli olma < Ar. raṭiba رطب nemli idi, nemlendi = Aram. reṭbā רטבא nem= Akad.       raṭābuNETS
rutubet    Ar. ruµ°bet a. (rutu:bet) Nem. Türkçe Sözlük 
raṭābu  (vb.)
G. to be damp ; to be fresh (fruits) D. to moisten ; ṭuppa ruṭṭubu to erase a tablet. AKDI
rutubet : ceh : şebnem  çi. — Thau, Feuchtigkeit. ÇAOS
rutubet.  a =[ru]-ţi-ib-tum ; a =[ri]-ţi-ib-tum
; a =[ri]-hu-tum. SSEDa1
rutubet < Ar. rutūbe(t) nem, ıslaklık < # rtb ıslak olma < Akad. ratābu(m) nemli, rutubetli olmak < rutibtu , rutubtu rutubet. ŞİMŞEK
rutubet ~ Ar. ruṭūba ͭ رطوبة #rṭb nem, nemli olma < Ar. raṭiba رطب nemli idi, nemlendi = Aram. reṭbā רטבא nem= Akad.      raṭābu. NETS



Hiç yorum yok: