9 Şubat 2015 Pazartesi

Sümer Kral Listesi

The Sumerian king list   P384786 ve ETCSL c.2.1.1
http://etcsl.orinst.ox.ac.uk/cgi-bin/etcsl.cgi?text=c.2.1.1&display=Crit&charenc=gcirc#

Sümer Kral Listesi W-B/144 diye de bilinir.

Ayrıca bir başka Sümer metni W-B/62, Larsa’yı ve bu şehrin iki ilahi hükümdarını da krallar listesine ekler ve bu metnin verdiği saltanat süreleri de yine 3600 yıllık şar’ın tam katlarıdır.
Diğer metinlerin yardımı ile şu sonuca varılır: Gerçekten de Sümer’de Tufandan önce 10 hükümdar vardı ve herbiri birçok şar boyunca hüküm sürmüştü ve toplam saltanat süreleri, Berossus’un bildirdiği gibi 120 şar idi. Bu hükümdarlık şar’ları, “şar” gezegeninin, “Krallık Gezegeni”nin yörünge dönemi olan şar ile ilişkilidir; yani Alulim Onikinci Gezegenin sekiz yörünge dönemi boyunca (Güneş etrafında), Alalgar ise on yörünge dönemi boyunca .. hüküm sürmüştü.  Bu  hükümdarlar, On ikinci Gezegen’den Dünya’ya gelen Nefilimler idi ve Dünya üzerindeki hükümdarlık dönemlerini  Gezegenlerinin yörünge dönemleriyle ilişkilendirmişlerdi.Bu hükümdarlık dönemleri bir iniş zamanından bir kalkış zamanına dek sürerdi; yani Onikinci Gezegen’den bir kumandan geldiğinde, diğerinin ayrılma zamanı geliyordu. İnişlerin ve kalkışların,  12. Gezegenin Dünya’ya yaklaşmasıyla ilişkili olması gerektiğinden, komutanlık süreleri ancak bu yörünge dönemleriyle (Nibiru’nun Güneş etrafındaki yörüngesi 3600 Dünya yılı), yani şar’larla ölçülebilirdi.

Nefilimlerin dünya’ya ilk inişi ile Tufan arasında 120 şar (432.000) Dünya yılı geçmişti. Sitchin Tufan’ın meydana gelişiyle ilgili hesaplarına göre, ilk inişi 450.000 yıl önceye dayandırır.

nam-lugal an-ta ed3-de3-a-ba: Krallık Gök'ten indirildikten sonra
eridugki nam-lugal-la: Krallık Eridu'da (idi)
eridugki a2-lu-lim lugal : Eridu'da Alulim, kral (olarak)
mu 28800 i3-ak: (8 sar=8*3600): šár+šár+šár+šár+šár+šár+šár+šár ìa[k]: 28800 yıl (kaldı)
a2-lal3-ĝar mu 36000 i3-ak: (10 sar= 3600*10): šárXu šár+šár [ì]-[ak]: Alalgar (da) 28.800 yıl (krallık yaptı)
2 lugal: 2 kral
mu-bi 64800 ib2-ak: toplam 64.800 yıl (krallık yaptı)
eridugki ba-šub: Eridu tamamlandı / terkedildi
nam-lugal-bi bad3-tibiraki-še3: krallık Badtibira'ya
ba-de6 : götürüldü / taşındı.
bad3-tibiraki en-me-en-lu2-an-na:  Badtibira'da Enmeenluanna
mu 43200 i3-ak(12 sar= 3600*10+2*3600) :  432.000 yıl,
en-me-en-gal-an-na : Enmeengalanna  
mu 28800 i3-ak: (8 sar= 8*3600):  28.800 yıl,
ddumu-zid sipad mu 36000 i3-ak: (10 sar= 3600*10): Çoban Dumuzi 36000 yıl,
3 lugal : 3 kral;
mu-bi 108000 ib2-ak (30 sar= 3*3600*10): Toplam olarak 108.000 yıl  (krallık yaptı)        bad3-tibiraki ba-šub-be2-en: Badtibira tamamlandı / terkedildi (ve) 
nam-lugal-bi la-ra-agki-še3 ba-de6: krallığı Larak'a götürüldü / taşındı
la-ra-agki en-sipad-zid-an-na: Larak'ta Ensipadzidanna, 
mu 28800 i3-ak: (8 sar= 8*3600):  28.800 yıl,
1 lugal: 1 kral    
mu-bi 28800 ib2-ak:(8 sar=8*3600): 28.800 yıl, (krallık yaptı)
la-ra-agki ba-šub-be2-en: Larak tamamlandı / terkedildi, (ve)   
nam-lugal-bi zimbirki-še3 ba-de6: Krallığı Sippar'a taşındı/ götürüldü.           
zimbirki en-me-en-dur2-an-na (me-dur-an-ki ): Sippar'da Enmeduranna
lugal-am3 mu 21000 i3-ak:(6 sar kadar= 5*3600+5*60*10): 21.000 yıl kral olarak kaldı.
1 lugal: 1 kral      
mu-bi 21000 ib2-ak:(6 sar kadar= 5*3600+5*60*10):toplam 21.000 yıl (kral olarak kaldı) 
zimbirki ba-šub-be2-en: Sippar tamamlandı / terkedildi (ve)  
nam-lugal-bi šuruppagki-še3 ba-de6: krallığı Şuruppak'a taşındı / götürüldü. 
šuruppagki ubara-tu3-tu3: Şuruppak'ta Ubaratutu,    
lugal-am3 mu 18600 i3-ak:(5 sar kadar=5*3600+60*10): kral olarak 18.600 yıl kral olarak kaldı.      
5 iriki-me-eš: 5 şehirde;
8 lugal: 8 kral,           
mu-bi 241200 ib2-ak:(67 sar=60+7 * 3600): toplam 241.200 yıl

Babil’li rahip-gök bilimci bilgin Berossus, Tufandan önce Dünya üzerinde hüküm süren on hükümdardan söz eder. Berossus’un yazılarını özetleyen Alexander Polyhistor şöyle yazar: “İkinci kitap, Kaldeli on kralın tarihidir ve her birinin toplam yüzyirmi şar ya da dört yüz otuziki bin yıl süren saltanatı, Tufan zamanına dek varır.”
Aristo’nun bir öğrencisi olan Abidenus da toplam saltanat süreleri 120 şar olan Tufan öncesi on hükümdardan söz eden Berossus’tan alıntı yapar. Bu hükümdarların ve şehirlerinin kadim Mezopotamya’da olduğunu açıklar:
Diyarın ilk kralının Alorus olduğu söylenir…On şar hüküm sürdü.
Bir şar, üçbinaltıyüz yıl diyerek ölçülür.
Ondan sonra Alaprus üç şar hüküm sürdü; onun ardından panti-Biblon şehrinden Amillarus on üç şar hüküm sürdü…
Onun ardından Ammenon oniki şar hüküm sürdü; o da panti-Biblon şehrindendi. Sonra aynı yerden Megalarus, on sekiz şar.
Sonra Daos, Çoban, mekanı on şar yönetti…
Ardından başka hükümdarlar da geldi ve hepsinin sonuncusu Sisithrus isi; tamamı on kral, saltanat süreleri ise 120 şar etti.

Atinalı Apollodorus da Berossus’un tarih öncesi açıklamalarını benzer terimlerle bildirmiştir: On hükümdar toplam 120 şar (432.000) yıl hüküm sürmüştü ve her birinin saltanatı 3.600 yıllık şar birimleri ile hesaplanmıştı.
Sümerolojinin ilerlemesiyle birlikte, Berossus’un atıfta bulunduğu “eski metinler” bulundu ve deşifre edildi. Bunlar Sümer Kral Listeleridir. Ve Dünya’da “krallığın göklerden aşağı indirildiği “ zamandan “tufan Dünya’yı silip geçene” dek hüküm süren on tufan öncesi hükümdarı sıralamışlardı.

a-ma-ru ba-ur3-ra-ta: Tufan (ülkenin) üstünü kapladı.
eĝer a-ma-ru ba-ur3-ra-ta: Tufan (ülkenin) üstünü kapladıktan sonra
nam-lugal an-ta ed3-de3-a-ba: krallık Gök'ten (ikinci defa) indikten sonra
kiški nam-lugal-la: Kiş krallık (makamı) oldu.
kiški ĝušurx(ĜIŠ.UR3): Kiş'te Guşur/ Gaur;  
lugal-am3: kral olarak,
mu 1200 i3-ak: 1200 yıl (kaldı).

Kral Listesi  bu şekilde sürüp giderken diğer Sümer Yazıtlarında belirtilen bazı satırlara değinilecektir;
e-ta-na sipad lu2 an-šeba-ed3-delu2 kur-kur mu-un-gen6-na lugal-am3 mu i3-ak: Bütün ülkeleri sağlamlaştıran ve göğe yükselen/ çıkan çoban Etena 1560 yıl krallık yaptı.
ba-li-iḫ dumu e-ta-na-kemu 410 i3-ak: Etena'nın oğlu Balih 410 yıl (krallık) yaptı.
........
en-me-en-barag-ge-si  lu2 ma-da elamki-ma ĝištukul-bi ib2-ta-an-gam lugal-am3 mu 900 i3-ak: Elam ülkesinin adamlarını (ve) silahlarını yok eden / yağmalayan Enmeenbaraggesi kral olarak 900 yıl hüküm sürdü. 
ag-gadumu en-me-en-barag-ge-si-kemu 625 i3-ak: Enmeenbaraggesi'nin oğlu Agga 625 yıl (hüküm sürdü)
.......
kiški ĝištukul ba-an-sagnam-lugal-bi e2-an-na-še3 ba-de6: Kiş silahla yenildi ve krallığı Eanna'ya taşındı/ götürüldü
e2-an-na-ka meš3-ki-aĝ2-ga-še-er dumu dutu en-amlugal-am3 mu 324 i3-ak: Eanna'da Utu'nun oğlu Meskiaggaşer hem en/ hem de kral olarak 324 yıl hüküm sürdü.
meš3-ki-aĝ2-ga-še-er ab-ba ba-an-kur9  ḫur-saĝ-še3 ba-an-ed3: Meskiaggaşer  denize girdi ve dağlara çıktı Batı denizine gitti ve dağlar tarafından çıkıp geldi.
en-me-er-kar2 dumu meš3-ki-aĝ2-ga-še-er lugal unugki-ga lu2 unugki  mu-un-du3-a lugal-ammu 420 i3-ak: Meskiaggaşer'in Uruk'u/ Erek kurmuş olan oğlu Enmerkar 420 yıl hüküm sürdü.
..... 
dlugal-ban3-da sipad  mu 1200 i3-ak: çoban Lugalbanda 1200 yıl...
ddumu-zid šu-KU6  iriki-ni kuaraki mu 100 i3-ak: Kenti Kuara olan balıkçı Dumuzi 100 yıl ....
šu dili en-me-barag-ge4-e-si nam-ra i3?-ak?: Enmebaragesi tekbaşına tutuklandı/ yağma etti? (Elam ülkesinin silahlarını yok etmişti)
dgilgamešab-ba-ni lil2-laen kul-ab-ba-kemu 126 i3-ak: babası bir göçebe/ rüzgar/ şeytan olan Gılgamış Kullab'ın En'i olarak 126 yıl...
ur-dnun-gal dumu dgilgamešmu 30 i3-ak: Gılgamış'ın oğlu Urnungal 30 yıl...
.....
Krallık tekrar Kiş'e getirildikten sonra (satır 224)
nam-lugal-bi kiški-še3 ba-dekiški-a kug-dba-uflu2-kurun-na suḫuš kiški mu-un-gen6-na lugal-am3 mu 100 i3-ak: Krallık tekrar Kiş'e getirildikten sonra (satır 224), Kiş'te Kiş'in temellerini sağlamlaştıran biracı kadın / hancı kadın Kugbau kral olarak 100 yıl hüküm sürdü.
unugki-ga lugal-zag-ge-si lugal-am3 mu 25 i3-ak: Uruk'ta Lugalzaggesi kral olarak 25 yıl...
.....
a-ga-de3ki-a šar-ru-ki-in ab-ba-ni nu-kirisagi ur-dza-ba4-balugal a-ga-de3ki lu2 a-ga-de3ki  mu-un-du3-a lugal-am3 mu 56 i3-ak: Urzababa'nın sakisi ve Akad'ı kuran kral olan Şarrukin / Sargon, Akad'da kral olarak 56 yıl hüküm sürdü.
ri2-mu-uš dumu šar-ru-ki-in mu 9 i3-ak: Sargon'un oğlu Rimuş 9 yıl...
ma-ni-iš-ti-iš-šu šeš-gal ri2-mu-uš dumu šar-ru-ki-in mu 15 i3-ak: Rimuş'un kardeşi, Sargon'un oğlu Maniştişu 15 yıl...
na-ra-am-dsuen dumu ma-ni-iš-ti-iš-šu mu 56 i3-ak: Maniştuşu'nun oğlu Naramsin 56 yıl...
šar-ka3-li2-šar-ridumu na-ra-am-dsuen mu 25 i3-ak : Naramsin'in oğlu Şarkalişarri 25 yıl...
a-ba-am3 lugal a-ba-am3 nu lugal: Kim kraldı kim kral değildi?
ir-gi4-gi4 lugal: Kral İrgigi
i-mi lugalKral İmi
na-nu-um lugal: Kral Nanum
i-lu-lu lugal: Kral ilulu
4-bi 3 mu ib2-ak: 4' ü de kraldı ama yalnızca 3 yıl hüküm sürdüler
du-du mu 21 i3-ak: Dudu 21 yıl hüküm sürdü
šu-dur-ul3 dumu du-du-kemu 15 i3-ak: 15 yıl hüküm sürdüDudu’nun oğlu Şudurul 
11 lugal: Toplam 11 kral
mu-bi 197 ib2-ak: 197 yıl hüküm sürdü
a-ga-de3ki ĝištukul ba-an-sag3/ a-ga-de3ki bal-bi ba-kur2 nam-lugal-bi unugki-še3 ba-de6: Agade yenildi ve krallığı Erek’e (Uruk) taşındı.
unugki-ga ur-niĝin3 lugal-ammu i3-ak: Uruk’ta Urnigin kral olarak 7 yıl hüküm sürdü
ur-ĝišgigir dumu ur-niĝin3-ke4: Urnigin’in oğlu Urgigir
kud-da mu 6 i3-ak: Kudda 6 yıl
puzur4-i3-li2 mu 5 i3-ak: Puzur-ili 5 yıl
ur-dutu mu 6 dumu ur-ĝišgigir mu i3-ak: Ur-gigir’in oğlu Ur-utu 6 yıl
5 lugal mu-bi 30 ib2-ak: Toplam beş kral 30 yıl hüküm sürdü
unugki ĝištukul ba-an-sag3 / unugki-ga bal-bi ba-kurnam-lugal-bi ugnim ma-da gu-tu-umki-še3 ba-de6: Erek / Uruk silahla yenildi ve krallığı Guti güruhlarınca alınıp götürüldü.  
ugnim ma-da gu-tu-umki: Guti ülkesinde
lugal mu nu-tuku: ni2-ta-a lugal-am3 mu 3 i3-ak: ismi bilinmeyen kral 3 yıl
in-ki-šuš […]-ga-ba} mu 6 i3-ak: İnkişuş 6 yıl
zar2-lagabla-gab mu 6 i3-ak: Zarlagab 6 yıl
šul-me-e mu 6 i3-ak: Şulme 6 yıl
si-lu-lu-me-eš / si-lu-lu mu 6 i3-ak: Silulu 6 yıl
i-ni-ma-ba-ke-eš mu 5 / dug3-ga 6  i3-ak: İnimbakeş 5 yıl
i-ge4-eš-a-uš mu 6 i-lu-AN mu i3-ak: 
ia-ar-la-gab mu 15 i3-ak: İarlagab 15 yıl
i-ba-te mu 3 i3-ak: İbate 3 yıl
ia-ar-la mu 3 i3-ak: İarla 3 yıl
ku-ru-um […]-bi mu 1 i3-ak: Kurum 1 yıl hüküm sürdü
a-pil-ki?-in mu 3 i3-ak: Apilkin 3 yıl
la-e2-ra-bu-um mu 2 i3-ak: Laerabum 2 yıl
i-ra-ru-um mu 2 i3-ak: İrarum 2 yıl
ib-ra-nu-um mu 1 i3-ak: İbranum 1 yıl
ḫa-ab-lum mu 2 i3-ak: Hablum 2 yıl
puzur4-dsuen dumu ḫa-ab-lum: Hablum’un oğlu Puzur-Sin 7 yıl
ia-ar-la-ga-an-da mu 7 i3-ak: İarlaganda 7 yıl
si-UD mu 7 i3-ak: Siud 7 yıl
ti-ri-ga ud 40 i3-ak: Tiriga 4o gün
21 lugal mu-bi 124 ud 40 25 ib2-ak: 91 yıl  40 gün / 124 yıl 40 gün hüküm sürdü
ugnim gu-ti-umki  ĝištukul ba-an-sagnam-lugal-bi unugki-še3 ba-de6: Gutium orduları yenildi ve krallık Uruk'a taşındı
unugki-ga dutu-ḫe2-ĝal2 lugal-ammu 7 itid 6 ud 15 i3-ak: Uruk'ta Utuhegal 7 yıl 6 ay 15 gün kral olarak hüküm sürdü.
unugki ĝištukul ba-an-sag3  nam-lugal-bi urim2ki-še3 ba-de6 : Uruk /Erek silahla yenildi ve krallığı Ur'a taşındı / götürüldü.
urim2ki-ma ur-dnamma lugal-ammu 18 i3-ak : Ur'da Urnammu kral olarak 18 yıl..
dšul-gi dumu ur-dnamma-kemu 48 i3-ak : Urnammu'nun oğlu Şulgi 48 yıl...
damar-dsuen-na dumu dšul-gi-kemu 9 i3-ak: Şulgi'nin oğlu Amarsin 9 yıl...
šu-dsuen dumu damar-dsuen-na-kemu 9 i3-ak: Amarsin'in oğlu Şusin 9 yıl...
i-bi2-dsuen dumu šu-dsuen-kemu 24 i3-ak: Şusin'in oğlu İbbisin 24 yıl...
....
{urim2ki-ma ĝištukul ba-an-sag3 / urim2ki  bal-bi ba-an-kursuḫuš ki-en-gi-ra mu-un-bu : Ur silahla yenildi ve Sümer'in temeli sallandı/ yırtıldı/ koptu/ parçalandı..
Daha sonra krallık İsin'e taşınıyor ve İsin'de İşbierra kral olarak 33 yıl,  İşbierra'nın oğlu Şuilişu 20 yıl, Şuilişu'nun oğlu İddindagan 21 yıl, İddindagan'ın oğlu İşmedagan 20 yıl, İşmedagan'ın oğlu Lipitiştar 11 yıl, ... İşkur'un oğlu Urninurta 28 yıl, Urninurta'nın oğlu Bursin 21 yıl, Bursin'in oğlu Lipitenlil 5 yıl, ...şeklinde gider..

 Sümer Kral Listesi'nin önemi ve bu konudaki tartışmalar ayrı bir bölümde değerlendirilecektir.

Hiç yorum yok: