12 Şubat 2015 Perşembe

Gudea Yontuları B

Gudea Yontuları B
 (Silindir A ve Silindir B' den ayrı olarak);
Kolon: 1


1. e2 {d}nin-gir2-su
2. lugal-na-ta
3. alan gu3-de2-a
4. ensi2
5. lagasz{ki}
6. lu2 e2-ninnu
7. in-du3-a-ke4
8. 1(asz@c) sila3 kasz
9. 1(asz@c) sila3 ninda
10. 1/2(asz@c) sila3 zi3-dub-dub
11. 1/2(asz@c) sila3 nig2-ar3-ra imgaga3
12. sa2-du11-ba gal2-la-am3
13. ensi2
14. inim bi2-ib2-gi4-gi4-a
15. me {d}nin-gir2-su-ka
16. ba-ni-ib2-la2-a
17. sa2-du11-na
18. e2 {d}nin-gir2-su-ka-ta
19. inim he2-eb2-gi4
20. du11-du11-ni he2-kesz2
1.Ningirsu tapınağı
2. kralından
3.Gudea heykeli
4-5. Lagaş’ın şehirbeyi/valisi
6. kim E-ninnu tapınağı
7. çalışanın
8. 1 sila (hacim ölçüsü) bira
9.1 sila yiyecek/ekmek
10. 1.5 sila un (demeti/yığını)
11.1.5 sila buğday unu, çavdar birası/çavdar
12. düzenli olarak (kurban olarak) yerleştirildi/
13.[hangi] şehir beyi
14. sözünden geri dönerse     / bunu iptal ederse  
15. Tanrı  Ningirsu’nun me’leri (ilahi güçleri)’ni
16. azaltan/eksilten
17. düzenli olarak (kurban olarak) yapmayan, yerine getirmeyenin
18. tanrı Ningirsu’nun tapınağından
19. sözleri geri dönsün
20. sözleri bağlansın.
Kolon: 2

1. {d}nin-gir2-su
2. ur-sag kal-ga
3. {d}en-lil2-la2-ra
4. gu3-de2-a
5. mu gil-sa
6. ensi2
7. lagasz{ki}
8. sipa sza3-ge pa3-da
9. {d}nin-gir2-su-ka-ke4
10. igi zi bar-ra
11. {d}nansze-ke4
12. a2 szum2-ma
13. {d}nin-dar-a-ke4
14. lu2 inim-ma se3-ga
15. {d}ba-ba6-ke4
16. dumu tu-da
17. {d}ga2-tum3-du10-ke4
18. nam-nir-gal2 gidri mah szum2-ma
19. {d}ig-alim-ka-ke4

1-3. Enlil’in güçlü savaşçı/kahramanı Tanrı Ningirsu
4.Gudea;
5.adı sürekli olan
6.şehir beyi
7. Lagaş’ın
8-9. Ningirsu’nun kalpten/ kalben seçilen/seçtiği çoban
10.-11. Tanrıça Nanşe’nin öz gözle/içten baktığı
12-13.  Tanrı Nindar’ın güç verdiği
14-15. Tanrıça Bau’nun söz verdiği/ hatırladığı kişi
16-17. Tanrıça Gatumdu’nun doğurduğu oğul,
18-19. Tanrı İgalim’in yüksek kahramanlık asası verdiği


Kolon: 3

1. zi-sza3-gal2-la szu dagal du11-ga
2. {d}szul-sza3-ga-ka-ke4
3. sag zi ukken-na pa e3-a
4. {d}nin-gesz-zi-da
5. dingir-ra-na-ke4
6. u4 {d}nin-gir2-su-ke4
7. iri-ni-sze3 igi zi im-szi-bar-ra
8. gu3-de2-a
9. sipa zi-sze3 kalam-ma ba-ni-pa3-da
10. sza3 lu2 1(szar'u@v)-ta
11. szu-ni ba-ta-an-dab5-ba-a
12. iri mu-ku3 izi im-ma-ta-la2
13. {gesz}u3-szub mu-gar
14. sig4 masz-e bi2-pa3
15. lu2 uzug5-ga ni2 gal2
1-2. Tanrı Şulşaga’nın geniş bir şekilde özendirdiği/ cesaretlendirdiği,
3-5. hepsinin gerçek başı /önderi olarak beliren /ortaya çıkan/ (mecliste)  onun kişisel tanrısı Ningişzidda.
6. O zaman tanrı Ningirsu
7.şehrine içtenlikle / dostça baktı
8-11. Gudea’yı Sümer ülkesinin çobanı olarak  216.000 kişi / sayısız insan arasından  eliyle bulup çıkardığı/ seçtiği / görevlendirdiği zaman,
12-14.  o şehrini ateşle temizledi/ arındırdı,   tuğla kalıbını kurdu/ hazırladı, kehanete başvurdu
15. o tuğla kalıbı yaptı ve bir kehanet ile ilk tuğlayı yaptı
15. büyücülük yerleştiren / yapan kişileri
kolon3,15 ve kolon 4,4 arası: o,si-gi4-a adamları, çekici genç oğlanlar ve çalışan kadınlar (dan oluşan); korkunç görünümlü cinsiyeti bozukların kutsal merkezini dağıttı.
Kolon:4

1. lu2 si gi4-a
2. gesz3 bir2
3. munus kin du11-ga
4. iri im-ta-e3
5. dusu-bi munus-e nu-il2
6. sag-ur-sag-e mu-na-du3
7. e2 {d}nin-gir2-su-ka
8. eridu{ki}-gin7
9. ki sikil-la bi2-du3
10. usan3 la-ba-sag3
11. {kusz}a2-si la-ba-sag3
12. ama dumu-ne2 nig2 nu ma-ni-ra
13. szagina
14. nu-banda3
15. ugula
16. lu2-zi-ga
17. kin-a gub-ba-ba
18. siki {gesz}garig2-ak
19. nam-sag3 szu-ba mu-gal2-am3
1. sigi adamı
2.penise özenen ? guruş-babar=genç parlak erkekler
3. sözle haber veren kadınlar / kadın büyücüler (İşe yaramayan/ çalışmayan  erkekleri ve  kadınları/ belki büyücüleri ? (tam olarak anlaşılamıyor)
4. şehirden çıkardı/ o onu şehirden dışarı çıkardı. Şehirden uzaklaştırdı
5. teskere/ sepeti taşıyamayan kadın  / O küfeyi (artık) hiçbir kadın taşımıyor
6. kahraman başının üstüne  koydu
7-9. Ningirsu’nun tapınağı Eridu’nun ki gibikutsal/temiz bir yerde yapıldı,
10-11. kimseye kırbaç vurulmadı, kamçı vurulmadı
12.anne kızını tokatlamadı/dövmedi,
13. belediye başkanı/vali/general,
14.müfettiş, gözcü/şef,
15-16. çavuş, işçi başı/ şef
17.işin başında bulunanlar olarak çalışanlara dürüst/adil davrandılar
18.-19 yün tarağı /dokumacılık / yünü taraklayarak dövmek yerleştirildi / yünü atmak için yay hazırlandı.
Kolon:5

1. ki-mah iri-ka al nu-gar
2. ad8 ki nu-tum2
3. gala-e balag nu-du er2 nu-ta-e3
4. ama-er2-ke4 er2 nu-bi2-du11
5. ki-sur-ra
6. lagasz{ki}-ka
7. lu2 di tuku
8. ki nam-erim2-sze3
9. lu2 nu-gen
10. lu2 ur5-ra
11. e2 lu2-ka nu-kux(KWU634)
12. {d}nin-gir2-su
13. lugal-a-ni
14. nig2-du7-e pa mu-na-e3
15. e2-ninnu anzu2{muszen}-babbar2-ra-ni
16. mu-na-du3
17. ki-be2 mu-na-gi4
18. sza3-ba gi-gun4 ki-ag2-ni
19. szim erin-na
20. mu-na-ni-du3
21. u4 e2 {d}nin-gir2-su-ka
22. mu-du3-a
23. {d}nin-gir2-su
24. lugal ki-ag2-ni-e
25. a-ab-ba igi-nim-ta
26. a-ab-ba sig-ga-sze3
27. giri3-bi gal2 mu-na-tak4
28. ama-a-num2 hur-sag erin-ta
29. [{gesz}]erin
30. [gid2]-bi 1(gesz2) kusz3
31. [{gesz}]erin
32. [gid2]-bi 5(u) kusz3
33. [{gesz}]taskarin
34. gid2-bi 2(u) 5(disz) kusz3
35. ad-sze3 mu-ak-ak
36. kur-bi im-ta-e11
37. szar2-ur3 a-ma-ru me3-ka-ni
38. mu-na-du3
39. szar2-gaz {uruda}gag igi-imin
40. mu-na-du3
41. {uruda}gag dur10-da-ka-ni
42. mu-na-du3
43. {uruda}gag dur10 al-lu5-ni
44. mu-na-du3
45. {gesz}erin-bi
46. ig gal-sze3
47. mu-dim2
48. ul ku3-ga mi-ni-gun3
49. e2-ninnu-a
50. mu-na-lah4
51. e2-mah ki a-sig de2-da-na
52. gesz-ur3-sze3 mu-na-gar
53. iri ur-su{ki}
54. hur-sag eb-la-ta
55. {gesz}za-ba-lum
56. {gesz}u3-suh5 gal-gal
57. {gesz}tu-lu-bu-um gesz kur
58. ad-sze3 mu-ak-ak
1. Şehrin mezarlığında kazma vurulmadı,
2.  ölüler toprağa taşınmadı, hiçbir ceset gömülmemişti,
3. şarkıcı tefi getirmedi  çalgıcı davulu getirmedi     /gala rahibi, müzik aleti taşımadı, ondan bir nağme çıkmadı  ,
4.   ozan kadın şarkı söylemedi, ağıtçı kadın yırlamadı, kasideci kadın kaside söylemedi,  ağıtlar söylenmedi/ Ve hiçbir kadın feryadı / ağıtı duyulmadı
5-6. Lagaş bölgesinde
7. davası olan adam
8.  yemin yerine götürülmedi / haklı olan kimse mahkemeye  gitmedi
9. kimse gitmedi
10. alacaklı olan kişi
11. bir başkasının evine girmedi,
5-11. Lagaş sınırları içinde kimse  suçlanıp mahkemeye gitmedi hiçbir borç tahsildarı kimsenin evine girmedi
12. tanrı Ningirsu
13. onun kralı
14.  herşeyi o onun için parlak bir şekilde yükseltti, 12-14. Ningirsuya, kralına o herşeyi parlak bir şekilde yükseltti
15-16. Anzu kuşu silahı  için E-ninnu tapınağını yaptı.
17. restore etti / yerine döndürdü/tamir etti.
18. Onun çok sevdiği Giguna’yı /teras ?
19.  kokulu sedir ile
20. inşa etti.
21.O zaman tanrı Ningirsu’nun tapınağını
22. inşa ettiği için,
23-24. sevgili kralı Ningirsu 
25. aşağı denizden 
26. yukarı denize kadar
27. onun yolunu açtı/ ona yol verdi.
28.Sedir ağaçlı  Amanos dağlarından
29-30. uzunluğu 60 kuş olan sedir ağacı,
31-32. uzunluğu 50 kuş olan sedir ağacı,
33-34. uzunluğu 25 kuş olan şimşir ağacı/ ağaçlarını
35. uzun direk / kiriş olarak hazırladı ve
36. dağdan onları çıkarttı ,
37. savaşın kasırgası Şarur silahını
38. o onun için yaptı,
39. yedi gözlü bakır Şargaz silahını
savaşın kasırgası yedi gözden  bakır çivi atarak, çoklu katliam yapan szar2-gaz  silahını onun için yaptı.  Tipik bir yedili roket. Katliamları onun yedi yüzlü bakır çivi / kazık ile (roket) yaptı
40. o onun için yaptı,
41.bakır çivili baltayı
42.o onun için yaptı,
43. bakır çivili al-lu5 baltasını
44.o onun için yaptı,
45-46. büyük kapılar için sedir ağaçlarını
47. hazırladı,
48. temiz süslerle/renklerle süsledi/parlattı
49-50. E-ninnu tapınağına götürdü.
41-44. Oda onun için kurdu ve.
45-50. O sedir (kirişler) o büyük kapı yapmak için kullanılan
ve o çiçek parlayan oymalar yapılmıştır? onlara
ve o (Ningirsu için) Eninnu haline getirdi
49-50 o onu sürekli eninnu tapınağına onun için götürüyor
51.Yüce tapınakta yere soğuk su döktü,
51-51. (üstelik)
O soğuk su Ningirsu için serpilir yüce binada çatı kirişleri gibi (sedirler) kullanılır
52. kiriş/direk olarak yerleştirdi
53. Ursu şehrinden ,
54.  Ebla dağından
55.  zabalum/ardıç ağaçlarını
56.çok büyük karaçam/göknar
57. dağ servi ağacını
58.  büyük kalaslar/ tomruk  halinde hazırladı/ 53-58. Ursu ​​kenti ve Ibla o (getirdiği) ardıç dağ arasından
büyük köknar gibi çınar ağaçları
sallar oluşturmak için onları katılmadan dağ ahşap
Kolon:6

1. e2-ninnu-a
2. gesz-ur3-sze3 mu-na-gar
3. u3-ma-num2
4. hur-sag me-nu-a-ta
5. bu3-sal-la
6. hur-sag mar-tu-ta
7. {na4}na gal
8. im-ta-e11
9. na-ru2-a-sze3
10. mu-dim2
11. kisal e2-ninnu-ka
12. mu-na-ni-du3
13. ti-da-num2
14. hur-sag mar-tu-ta
15. gesznux(SZIR)-gal lagab-bi-a
16. mi-ni-de6
17. ur-pad-da-sze3
18. mu-na-dim2-dim2
19. sag-gul-sze3
20. e2-a mi-ni-si-si
21. abul-at{ki}
22. hur-sag ki-masz-ka
23. uruda mu-ni-ba-al
24. szita2 ub-e nu-il2-sze3
25. mu-na-dim2
26. kur me-luh-ha
27. {gesz}esi im-ta-e11
28. mu-na-du3
29. lagab nir3
30. im-ta-e11
31. szita2 ur sag esz8-sze3
32. mu-na-dim2
33. ku3-sig17 sahar-ba
34. kur ha-hu-um-ta
35. im-ta-e11
36. szita2 ur sag esz8-a
37. mu-na-gar
38. ku3-sig17 sahar-ba
39. kur me-luh-ha-ta
40. im-ta-e11
41. e2-mar-uru5-sze3
42. mu-na-dim2
43. ab2-ri
44. im-ta-e11
45. gu-bi-in{ki}
46. kur {gesz}ha-lu-ub2-ta
47. {gesz}ha-lu-ub2
48. im-ta-e11
49. muszen szar2-ur3-sze3
50. mu-na-dim2
51. ma-ad-ga{ki}
52. hur-sag i7 lu2-ru-da-ta
53. esir2 gu2 1(szar'u@v)
54. im-ta-e11
55. ki-sa2 e2-ninnu-ka
56. mu-ni-du3
57. {im}ha-um
58. im-ta-e11
59. hur-sag bar-me-ta
60. {na4}na lu-a
61. ma2 gal-gal-a
62. im-mi-si-si
63. ur2 e2-ninnu-ka mu-na-ni-gur
64. {gesz}tukul iri an-sza-an elam{ki}
65. mu-sag3
66. nam-ra-ak-bi
67. {d}nin-gir2-su-ra
68. e2-ninnu-a
69. mu-na-ni-kux(KWU634)
70. gu3-de2-a
71. ensi2
72. lagasz{ki}-ke4
73. u4 e2-ninnu
74. {d}nin-gir2-su-ra mu-na-du3-a
75mu-na-du3-a
76. gil-sa im-mi-ak
77. e2 ur5-gin7 dim2-ma
1.E-ninnu tapınağında
2.çatı kirişlerinde / kalas, direk kullandı/ yerleştirdi
3.Umanum ve
4. Menua dağlarından
5.  Busalla ve
6. Martu dağlarından
7.  büyük blok taşları (steller için)
8. çıkardı / aşağı getirdi.
9. dikli taşları /stelleri
10. hazırladı
11. E-ninnu tapınağının  avlusunda
12. inşa etti/dikti
13.Tidanum ve
14. Martu dağlarından
15.  büyük bloklar halinde kaymaktaşını / mermer
16.Taşıdı /getirdi.
17.aslan formu şeklinde/ bir bir
18. onları şekillendirdi / hazırladı
19. Kafa ezen silah/ topuz, gürzleri (silahları)
20. o tapınağa doldurdu
21. Abulat bölgesinde
22. Kimaş dağlarından
23. bakır çıkarttı/ kazdırdı.
24. Udug2/ şita2 silahı  (cihanın kaldıramadığı?)
25.  yaptı/ hazırladı.
26-27.  Meluhha ülkesinden  diyorit çıkarttı,
28-30. kıymetli taş bloklar ona yaptı
30. çıkarttı hazırladı/ aşağı getirdi
31. 3 aslan kafalı şita / udug silahı
32. hazırladı/yaptı.
33-35.  Hahum bölgesinden (Anadolu’da) (1) altın tozu çıkarttı.
36.  Üç aslan başlı şita silahının
37. üzerine koydu/  yaldızladı.
38-40. Meluhha ülkesinden  altın tozu çıkarttı
41-42. okluğu o onun için hazırladı,
43-44.  işlenmemiş hammadde
45.  Gubin bölgesinden ,
46. meşe ülkesinden
47-48. meşe ağaçları çıkarttı,
49. Şarur kuşunu (Ningirsu’nun silahı)
50.  hazırladı.
51. Madga bölgesindeki
52.  dağdan  Lurudu nehrinden (çile nehri)  
53-54.  bol asfalt  çıkarttı,
55. E-ninnu tapınağının alt yapısını (yer düzenlemesini) 56. yaptı.
57. Haum kili
58. çıkarttı/ aşağı getirdi.
59.  Barme dağından
60. nalua taşını
61-62.  büyük gemileredoldurdu/ yükledi.
63. E-ninnu tapınağının temeline yerleştirdi.
64-65.  Elam’daki Anşan kentini silahla vurup mağlup etti.
66-69. Ganimetlerini tanrı Ningirsu için Eninnu tapınağına soktu.
70-72. Lagaş şehir beyi Gudea, 
73-75. E-ninnu tapınağını Ningirsu’ya yaptıktan sonra/ yaptığı zaman
76. kıymetli şeyler / süsler de yaptı.
77.   Onun gibi yapılmış bir tapınağı


Kolon:7

1. ensi2 asz-e
2. {d}nin-gir2-su-ra
3. nu-na-du3
4. na-mu-du3
5. mu mu-sar
6. nig2-du7 pa bi2-e3
7. du11-du11-ga
8. {d}nin-gir2-su-ka-ke4
9. szu zi im-mi-gar
10. kur ma2-gan{ki}-ta
11. {na4}esi im-ta-e11
12. alan-na-sze3
13. mu-du2
14. lugal-mu
15. e2-a-ni
16. mu-na-du3
17. nam-ti nig2-ba-mu
18. mu-sze3 mu-na-sa4
19. e2-ninnu-a
20. mu-na-ni-kux(KWU634)
21. gu3-de2-a
22. alan-e
23. inim im-ma-szum2-mu
24. alan lugal-mu
25. u3-na-du11
26. u4 e2-ninnu
27. e2 ki-ag2-ga2-ni
28. mu-na-du3-a
29. ur5 mu-du8 szu szu mu-luh
30. u4 7(asz@c)-am3 sze la-ba-ar3
31. geme2 nin-a-ni mu-da-sa2-am3
32. ARAD2-de3
33. lugal-ni za3 mu-da-gub-am3
34. iri-ga2 u2-sig-ni
35. za3-ba mu-da-nu2-am3
36. nig2-erim2 e2-bi-a
37. im-mi-gi4
38. nig2-gi-gi-na
39. {d}nansze
40. {d}nin-gir2-su-ka-sze3
41. en3 im-ma-szi-tar
42. nu-siki lu2 nig2-tuku nu-mu-na-gar
43. na-ma-su lu2 a2-tuku nu-mu-na-gar
44. e2 dumu-nita2 nu-tuku
45. dumu-munus-bi i3-bi2-la-ba
46. mi-ni-kux(KWU634)
47. alan-na
48. inim-sze3 im-ma-dab5
49. alan-e
50. u3 ku3 nu za-gin3 nu-ga-am3
51. u3 uruda nu u3 nagga nu
52. zabar nu
53. kin-ga2 lu2 nu-ba-ga2-ga2
54. {na4}esi-am3
55. ki-a-nag-e ha-ba-gub
56. nig2 a2 zi-ga-ka
57. lu2 nam-mi-gul-e
58. alan igi-zu
59. {d}nin-gir2-su-ka-kam
60. alan
61. gu3-de2-a
1-3. hiçbir şehir beyi Ningirsu’ya yapmadı.
4. yalnız o yaptı. Onu ona yaptı
5. adını yazdı
6. O herşeyi parlak bir şekilde yükseltti/ uygun şeyler parlak bir şekilde orada belirdi.
7-8.  Tanrı Ningirsu’nun sözlerini / emirlerini
9. cesaretle yerine getirdi, sadakatle onları yerine getirdi.
 10. Magan ülkesinden
11-12. kendi heykelleri  için diyorit taşı çıkarttı.
13. isim koydu/verdi
14. “Kralım
15. senin tapınağını
16. yaptım.
17.  Yaşam benim ödülüm / hediyemdir.”
18. Ona isim/ ad verdi. /adını çağırdı
19. Eninnu tapınağına
 20. o onu yerine yerleştirdi / soktu
21.  Gudea 
22.heykele
23.konuşuyor. / ona söz veriyor.  
24-25 ey heykel, kralıma sen (onu) söylemelisin/ Ey heykel, sen onu kralıma söyledikten sonra/ söylediğim zaman, o zaman
26-28. Eninnu tapınağını , onun sevgili tapınağını yaptığın zaman
29. o adı çözdü halkayı (?) çözdü, el yıkadı
30. 7 gün orada arpa / tahıl öğütülmedi
31. cariye sahibesiyle eşit tutuldu
32. köle
33. kralı/efendisi ile yan yana durdu/ yürüdü / 32-33 erkek köle ile beyi yanyana durdu
34. benim şehrimde onun murdarı?
35. o onun yanında yattı/ dışarda yatar
36. kötülük/ğü evden
37. geri döndürdü/ dışarı çıkarttı/ uzaklaştırdı
38-41. Nanşe ve Ningirsu’nun adaletini  yerine getirdi.
38-41. Nanşe ve Ningirsu’nun adaletini yerine getirdi
42. yetim kişi zengine teslim edilmedi/ haksızlık edilmedi
43. dul kadına güçlü kişiye teslim edilmedi/ haksızlık yapılmadı
44. erkek çocuğuna sahip olmayan ev
45. kız çocuğunu varis olarak
46. kabul etti
47. heykele (in)
48. ağzına koydu
49. bu heykel
50.ne gümüşten ne de lapis lazulidendir.
51. ne bakırdan ne kalaydan
52. ne de bronzdandır
53. o kimsenin yapamadığı / çalışamadığı / hiç kimsenin işlemediği
54.diyorit taşındandır.
55. o pınarın / çeşmenin yanına dikilsin
56. kötülükle
57. kimse onu tahrip edemez/ kimse onu kesinlikle tahrip etmesin/ tahrip eden kimseye
58. ey heykel, senin gözün
59. tanrı Ningirsu’nundur
58-59. senin önündeki heykel tanrı Ningirsu’nundur
6o-61. Heykel Gudea’nındır.


(1) Hahhum Anadolu’da ekonomik ve siyasi en büyük güç olan Kaniš krallığından sonra Burušhattum,  Turhumit ve Wahšušana gibi diğer önemli krallıklardan biridir. Hahhum; Samsat ve Lidar höyükle bir tutulur. C. Günbattı tarafından yayınlanan bir metinde Asur’dan Zalpa’ya iki güzergâh oldugu görülmektedir. Metinde verilen sıralamaya göre; birinci güzergâh Asur _ Hamizanum _ Šimala _ Zalpa, digeri ise, Asur _ Qaææara _ Burallum
_ Šimala _ Hahhum _ Zalpa’dır. Hahhum (Samsat), Anadolu’nun güneydoğusu ve kuzey Iraktadır. Bugünkü Samsat ile bir tutulan Hahhum, Kültepe’de ele geçen bir antlaşma metnine göre Fırat oldugu düşünülen bir nehir kıyısındadır. Kültepe II. tabaka karumları arasında gösterilen bu şehir, Sargon öncesi ve Sargon dönemi metinlerinde Hah(h)um, Eski Asur ve Eski Babil’de  Hahhum, Hitit’de  Hahha ve Urartu metinlerinde Hahi(a) şeklinde telaffuz edilmektedir. Koloni Devri’nden çok daha önceleri de Mezopotamya kavimlerince bilinen Hahhum şehrine ilk olarak Lagaš kralı Gudea’dan (M.Ö. 2144-2124) kalan belgelerde rastlamaktayız. Hahhum’un dağlık bir bölgede oldugu anlaşılmakta.   C. Günbattı tarafından yayınlanan bir Kültepe belgesi Hahhum’un yeri konusunda önemli ipuçları vermektedir.  Asur ile Hahhum arasında yapılmış ticari antlaşma metninde geçen “(Eğer) sizin kırlık bölgenizde veya ülkenizin (diger bir yerinde) nehirde bir gemi batarsa ……., her şeyi tam olarak ödeyeceksiniz” ifadeleri Hahhum şehrinin bir nehir kıyısında olduğunu göstermesi bakımından mühimdir. Buna göre metinde bahsedilen nehir, Fırat olmalıdır. Yine aynı metne göre Hahhum’un Timelkia ile Badna’ya sınırı olduğu belirtilmekte, ayrıca bölgenin en büyük höyüklerinden biri olan ve bugün baraj gölünün altında kalan Samsat’ın Hahhum olma ihtimali daha yüksek görülmektedir. Eski Asurca Metinlerde Geçen Coğrafya Adları. Remzi Kuzuoğlu. Doktora tezi
Kolon:8

1. ensi2
2. lagasz{ki}-ka
3. lu2 e2-ninnu
4. {d}nin-gir2-su-ka
5. in-du3-a
6. lu2 e2-ninnu-ta
7. im-ta-ab-e3-e3-a
8. mu-sar-ra-bi
9. szu ib2-ta-ab-ur3-a
10. lu2 ib2-ze-re-a
11. za3-mu du10-ka
12. lu2 dingir-mu-gin7
13. dingir-ra-ni
14. {d}nin-gir2-su
15. lugal-mu
16. ug3-ga2 gu3 u3-na-de2-a
17. di ku5-a-ga2
18. szu i3-ib2-bala-e-a
19. nig2-ba-ga2
20. ba-a-gi4-gi4-da
21. en3-du ka kesz2-ra2-mu
22. mu-mu u3-ta-gar
23. mu-ni ba-ga2-ga2
24. kisal {d}nin-gir2-su lugal-ga2-ka
25. esz3 gar-ra-bi bi2-ib2-tak4-tak4-a
26. igi-ni-sze3 nu-tuku-a
27. u4 ul-li2-ta
28. numun i-a-ta
29. ensi2
30. lagasz{ki}
31. e2-ninnu
32. {d}nin-gir2-su
33. lugal-mu
34. u3-na-du3-a
35. lu2 nig2-du7-e pa e3-a-am3
36. inim-inim-ni
37. lu2 nu-u3-kur2-e
38. di ku5-a-na szu nu-bala-e
39. gu3-de2-a
40. ensi2
41. lagasz{ki}-ka
42. lu2 inim-ni ib2-kur2-a
43. di ku5-a-na szu i3-ib2-bala-e-a
44. an-e
45. {d}en-lil2-e
46. {d}nin-hur-sag-ke4
47. {d}en-ki du11-ga zi-da-ke4
48. {d}suen mu-ni lu2 nu-du8-de3
49. {d}nin-gir2-su
50. lugal {gesz}tukul-ke4
51. {d}nansze
52. nin in-dub-ba-ke4
53. {d}nin-dar-a
54. lugal ur-sag-e
55. ama lagasz{ki}
56. ku3 {d}ga2-tum3-du10-e
57. {d}ba-ba6
58. nin dumu-sag an-na-ke4
59. {d}inanna
60. nin me3-ke4
61. {d}utu
62. lugal ni-se3-ga-ke4
63. {d}hendur-sag
64. nimgir kalam-ma-ke4
65. {d}ig-alim-ke4
66. {d}szul-sza3-ga-na-ke4
67. {d}nin-mar{ki}
1-5. Lagaş’ın şehir beyi,  Ningirsu’nun E-ninnu’sunu  yapan adam
6. kim onu E-ninnu’dan
7. sürekli dışarı çıkarırsa
8.onun yazılmış adını/ kitabesini
9.kazırsa/ silerse
10. kim onu tahrip ederse/ yok ederse
11. iyi bir yılın başlangıcında/ güzel yeni yılda
12. kim tanrım gibi
13. kendi tanrısını
14 Ningirsu
15. efendin/ kralım
16. halkıma ilan ederse
12-16. kim tanrım gibi, tanrısı olarak Ningirsu’yu,beyimi halkıma ilan ederse
17-18. buyruklarımı değiştirirse / kim onu değiştirirse
19 hediyelerime
20. geri dönerse almak için
21. tesbit edilmiş nağmelerimden
22. benim adımı değiştirip/ adımı oradan sildikten
23.kendi adını koyarsa
24.kralım tanrı Ningirsu’nun avlusunda
25. onun saptanmış eş (kutsal yer) inde rituel(-ler yaparsa)
26. o onu gözönüne almazsa/  onun gözünde yoksa (göz önünde tutmazsa)
27. eski zamanlardan beri  çok eskiden beri, başlangıçtan bu yana
28.tohumun başından beri 
29-30. Lagaş’ın  şehir beyi
31-34. beyim Ningirsu’nun tapınağını yaptıktan sonra
35. parlak bir şekilde belirtendir.
36. onun buyruklarını/ sözlerini
37. kim değiştirmezse/ onun emirlerini kim yerine getirmezse
38. kararında değişiklik yapmazsa / onun hükümlerini kimse değiştirmeyecek
39-41. Lagaş’ın şehir beyi Gudea
42. kim sözünü/ emirlerini değiştirirse
43. hükümlerini değiştirirse
44-46. Tanrı Anu, tanrı Enlil,  tanrı Ninhursag
47. sözü öz olan/ gerçek olan  tanrı Enki
48. adını kimsenin çözemediği tanrı Enzu- Sin
49-50.  silahların kralı olan tanrı Ningirsu
51-52. tablet hanımı tanrıça Nanşe
53-54. savaşçı/kahraman kral Nindar
55-56. Lagaş’ın anası kutsal Gatumdu (Bau)
57-58. Anu’nun ilk kızı tanrıça Bau
59-60. savaşın hanımı/ kraliçesi tanrıça İnanna
61. tanrı Utu
62. ışığın kralı ?
63-64. Sümer ülkesinin tellalı tanrı Hendursag
65. Tanrı İgalim
66. Tanrı Şulşagana
67. Tanrı Ninmarki
Kolon:9

1. dumu-sag {d}nansze-ke4
2. {d}dumu-zi-abzu
3. nin ki-nu-nir{ki}-ke4
4. dingir-mu {d}nin-gesz-zi-da-ke4
5. nam-tar-ra-ni he2-dab6-kur2-ne
6. gu4-gin7
7. u4-bar7-na he2-gaz
8. am-gin7
9. a2 husz-na he2-dab5
10. {gesz}dur2-gar lu2 mu-na-gub-a-ni
11. sahar-ra he2-em-ta-tusz
12. tukumx(|SZU.TUR|)-bi
13. mu-bi szu ur3-de3
14. gesztu2 he2-em-szi-gub
15. mu-ni e2 dingir-ra-na-ta
16. dub-ta he2-em-ta-gar
17. dingir-ra-ne2
18. ug3 ga2-ra-a igi na-szi-bar-re
19. szeg7 an-na he2-da-a-gi4
20. a ki-a he2-da-a-gi4
21. mu nu-gal2-la ha-mu-na-ta-e3
22. bala-a-na sze-gar he2-gal2
23. lu2-bi
24. lu2 lu2 si-sa2-ra nig2-erim2 ak-gin7
25. til-bi an-na ur3-ru14 he2-mi-gal2
26. szu na-ni-ba-re
27. gaba-gal2 dingir-re-ne-ka
28. en {d}nin-gir2-su-ka
29. nam-mah-a-ni
30. kalam-e he2-zu-zu
1-2. tanrıça Nanşe’nin ilk çocuğu/ oğlu Tanrı Dumuzi-Abzu
3.Kinunir’in sahibesi
4. Tanrım Ningeşzidda
5. kaderini değiştirsinler
6-7. boğa gibi günlerini  ezsinler boğa gibi böyle bir gününde öldürülsün
8. yaban öküzü gibi
9. onun korkunç kudretini yakalasınlar/ etkisiz hale getirsinler
10. bir insanın onun için diktiği taht/ böyle birisinin dikilen tahtı
11. toz içinde kalsın
12.-13. onun yazıtını / onun adını silmek için/ silecek olana
14. akıl götürsünler/ akıllarını kullansınlar
15-16. adını tanrısının evinden/ tapınağından / yazıttan çıkarsınlar /adı, tanrısının tapınağındaki tabletten çıkarılsın/ kitabeden adı silinsin
17-18.  onun tanrısı,   o halkıma (sevgiyle) baksın / tanrısı halkıma dostça/iyi gözle baksın
19. gökyüzünün yağmuru ondan uzak tutulsun
20. yeryüzünün suları ondan uzak tutulsun
21. adsız bir adam gibi oradan savuşup gitsin
22. saltanat yıllarında kıtlık (?) olsun
23.o adam
24. doğru adama kötülük yapan adam gibi/ bir kimsenin adaletli kişiye kötülük yaptığı gibi
25. onun sonunu tanrı Anu, cehennem yapsın
26. kendi elinde yok olsun (elinde dağılsın)/ o orada serbest bırakılmasın
27. tanrıların cesareti (ni) tanrıların yenilgisinde
28-30 bey Ningirsu’nun büyüklüğünü Sümer ülkesi tanısın


Hiç yorum yok: