Sümerce ve Macarca ilişkisi hk.

Sümerce ve Macarca ilişkisi hakkında bir araştırma:

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisinde yayınlanan bir çalışma:

http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1012/12287.pdf

Ida Bobula Ph.D.: Sumerian Affilations. A Plea For Reconsideration. Washington. D.C.1951., 168 sayfa. Ida Bobula'nın teksir halinde çoğaltılmış çalışması 1951 yılında Washington'da yayınlanmıştır. Daha sonraları ona çok atıfta bulunmuşlar,  hatta büyük bir çoğunluk sözcükleri örnek olarak ondan seçip almıştır. Öncü nitelikte çalışmalar yapacak araştırmacılar için bulunmaz bir fırsat olan en son yayınlara, Sümer akrabalığı konusundaki en yeni buluşlara bol bol yer vermektedir. İlk ana bölümde sözcüklerin karşılaştırmalarına da değinmektedir (a.g.e.: s. 16-66). Bu bölümün ilk kısmında fonetik değişiklikler ile ilgilenmektedir. Ida Bobula burada Sümer Dilinin bazı seslerini özellikle vurgulamakta, bunların Macarcadaki karşılıklarının nasıl olduklarını anlatmaktadır. “Sözcük  tarihi araştırmaları yapılmaksızın etimoloji çalışması yapılamaz. Bir sözcüğün tarihçesini açıklamak için onun kullanım alanının belirlenmesi de gerekmektedir.”  Ida Bobula'nın çalışmasının II. ana bölümü (a.g.e:s.67-124) kültürel karşılaştırmaları içermektedir. III. ana bölümde ise olay (a.g.e.:s.125-39)  antropolojik açıdan ele alınıp incelenmiştir. Sümer kültürünün etkisi doğal olarak daha sonra ortaya çıkan bir çok başka kültürleri yoğun bir biçimde etkilemiştir. Ancak onun görüşüne göre benzerlikler ve uyumlar hiç bir yerde Macaristan ile Sümer ülkesi arasındaki kadar birbirine yakın değildir.  IV. ana bölüm (a.g.e.:s.140-168) arka plandaki tarihsel olayları ele almaktadır. Bu çalışmada Ida Bobula, eğer kültürel benzerliklerin çok fazla olduklarını ve bunların da birbirileriyle bir ilişkisi olduğunu kabul ediyorsak, o zaman, bunların mutlaka incelenmesi gerektiğine değinmektedir. Öte yandan antropolojik bulgular belirli bir biçimde bir dereceye kadar ırk akrabalığının olasılığını mümkün kılıyorsa o zaman bu gerçeklerin açıklanması gerektiğini savunmaktadır. "Bu konuyla ilgili tarih kaynaklarının eksikliği nedeniyle en azından şimdilik ortak görüşlere açıklık getirecek ve üzerinden uzun zaman geçmiş olan o dönemle bir köprü görevi yapabilecek geçici bir teoriyi ortaya atmak mümkün olabilir mi acaba? 

Mezopotamya'daki sürekli hareketler, göçler döneminde, yani o bölgede Sümer egemenliğinin Milattan Önce iki bin yıllarında çöküşe geçtiği ve Pers İmparatorluğu'nun da Milattan Önce VII. yüzyıldaki tam gelişme dönemine kadar süren bir dönem olduğu görüşü bu konuya bir hipotez olarak bir açıklık getirebilir belki de. Birkaç kavim birliği Sümer Dili ile geleneklerini korumak suretiyle kademeli olarak kuzeye doğru göçe başlamış ve bunlar daha sonra da batıya doğru göç etmişlerdir. Bu olay, tam olarak neredeyse iki bin yıl kadar sürmüştür. Göç eden bu kavimler muhtemelen pek çok kere dağılmışlar, sonra da orada burada değişik karışımlar biçiminde yeniden bir araya gelmişlerdir. Gezgin birer göçebe kavmi olan bu kavimler daha sonraki dönemlerde Kafkasları geçmişler, Avrasya steplerine ulaşmışlar ve orada, ileri seviyedeki kültürleri sayesinde daha büyük bir topluluk haline gelmişlerdir. Ve bu topluluk steplerde yaşayan çeşitli kavimlerden oluşmuştur. Bu kavim birliği kendi içinde pek fazla sıkı bağlarla bağlı olmadığı için ilk başta kavimlerin bir kısmı batıya doğru çekilmişler, bir ulus haline gelmişler ve sonunda da Macaristan diye bildiğimiz ülkenin bulunduğu topraklara yerleşmişlerdir. Onları oraya götüren kavmin adı tarihin günümüze kadar koruduğu 'magyar' dır."  

Ida Bobula, daha 1963 yılında şunu yazıyor: " Sümer(ce)-Macar(ca) akrabalığı gerçeğini daha 1951'de ispat ettim ".  Yine bu arada bildirdiğine göre Macar Dilinde kökeni ya da karşılığı Eski Sümer işaret yazısı ile yazılı metinlerde bulunabilecek yaklaşık olarak 200 sözcük bulunmaktadır.

 Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 42,1-2 (2002) 79-97Sümerce-Macarca Sorunu. Lâszlö Papp.çeviren: Naciye Güngörmüş