Etimoloji P harfi ile... I

papirüs ~ Fr. papyrus Mısır'da yetişen bir bitkıden elde edile kâğıt benzeri madde ~ Lat. papyrus  ~ Eyun. papýros παπύρος ~ Mıs → papel . NETS

papirüs    Fr. papyrus. (papi'rüs) 1. bit. b. Papirüsgillerden, Nil kıyılarında yetişen, sürüngen, çıplak saplı, otsu bir bitki (Cyperus papirus). 2. Eski Mısırlıların bu bitkinin saplarından yaptıkları kâğıt.  Türkçe Sözlük 

biblio+~ Fr./İng. biblio+ +kitap ~ Eyun.  byblíon/biblíon βυβλίον/βιβλίον papirüs rulosu, kitap < Eyun.býblos/bíblos βύβλος/βίβλος papirüs +ion < Eyun.  Byblos βυβλος papirüs ticaretiyle ünlü bir Fenike kenti, modern Cübeyl < Fen. Gubla "tepecik",

● Fr./İng. Bible (Kutsal Kitap) esasen sadece “kitap” anlamındadır. ● Byblos kentinin Arapça adı olan Cubayl de tepecik anlamına gelir. Karş. cebel. NETS

Papirüs (Alm. Papyruss, Fr. Papyrus, İng. Papyrus, Rusça папирус, İsp. papiro, İt. Papiro.), bataklık kıyılarında yetişen, 2-3 metre boylarında, kamışa benzeyen, çok yıllık bir otsu bitkidir. Bitkinin gövdeleri üç köşeli, sert ve düğüm (nod)leri yoktur. Çiçekler, küçük başaklar hâlinde olup; bunlar da şemşiyeye benzer durumlar yaparlar. Çiçekleri 6 parça ve kıl gibi incedir. Koyuu yeşil olan papirus, bir yıl boyunca yapraklarını dökmeyen bir bitkidir. Eğik yaprakları, gövdenin ucundaki püsküllü kısımda bulunur.

Papirüs, çok eskiden beri Mısır'da Nil kıyısında tarımı yapılmış olan bir bitkidir. Ancak bugün Aşağı Mısır'da bu bitki, hemen hemen hiç kalmamıştır. Yukarı Mısır ve Habeşiştan (Etiyopya)'da yer yer görülmektedir.[1]
Eski Mısırlılar'ın yelken, bez, hasır ve yazı kağıdı olarak kullandıkları papirüs; onlardan Yunanlılar'a, daha sonra Romalılar'a intikal etti ve M.S. 3. yüzyılda yerini parşömen alıncaya dek kullanımı sürdürüldü.
Yunanca papirüs kelimesi Kıptice'den ödünç alınmış ve neredeyse tüm batı dillerine girmiştir.
İngilizce paper “kâğıt” ve Türk argosunda “para” anlamına gelen “papel” kelimelerinin de orijini bu kelime olmalıdır.

Papirüs,eski Mısırlılar için önemli bir bitkiydi. Gıda olarak kullanıldığı gibi; yapraklarından da hasır, sepet imal ediliyordu.

Papirüs, kağıt üretiminde de kullanılırdı. Bunun için, sapların tabakaları hafif hafif dövmeyle ayrılır, sonra da bunları 5-6 cm boyunda şeritler hâlinde keserek uç uca ve yan yana yapıştırılarak sayfalar halinde tabakalar yaparlardı. Bu tabakalar, perdahlanır; böceklerin yememesi için üzerine sedir yağı sürülürdü. Bu tabakaların üzerine kamış kullanarak mangal kömürü, sübye ve başka maddelerden meydana gelen mürekkeple yazı yazarlardı. Yapılması, parşömenden çok daha ucuza mâl olduğu ve uzun zaman muhafaza edilebildiği için; papirüs, edebî yazışmalardan resmî yazışmalara kadar çeşitli alanlarda kullanılmıştır.

Bu papirüs sayfaları, günümüze kadar saklanmış olup çok önemli tarihî belgelerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. 

Eski Mısırca’dan geçmiştir.

par(-lamak), parıldamak, parıl-tı, pırıl-tı ışıklanmak, ışımak, alevlenmek, ışıltılar saçmak ? < İtal. brillo kristal < Lat. beryllus < Ar. billur kristal < Eyun. bérillos zümrüt, akuamarin ve benzerlerini kapsayan değerli taş türü? < Akad. barāru parlamak, kıvılcımlar saçmak? < Akad. barāqu(m) aydınlatmak, ışık vermek, parlamak. ŞİMŞEK

parlak : işin : yıldırım, çakın, bark, — Blitz, Leuchten des Blitzes, Wetterleuchten, ÇAOS

par-lamak Tü. parıl. NETS

pelikan balak; (Süm.); ???

~ Fr. pélican bir tür kuş, pelecanus  << Olat. pelecanus ~ Eyun. pelekán πελεκάν "balta gagalı", (veya ağaçkakan) < Eyun.  pélekys πέλεκυς sivri uçlu balta = Akad. pilaqqu iğ ~ Sümer balak. NETS

pelikan    Fr. pélican.  Pelikangillerden, pembeye çalan beyaz tüylü, kanatları gri renkli, alt gagasında deriden bir kesesi olan iri kuş, kaşıkçı kuşu (Pelecanus onocrotalus).

Türkçe Sözlük

pi ~ Ylat. pi matematikte bir sayı ☼ 1748 Leonhart Euler, İsviç. matematikçi (1707-83). ~ Eyun. pi πι Yunan alfabesinde π harfi ~ Fen. pē ağız, Fenike alfabesinin onyedinci harfi

● Eyun. perifereia (çevre) sözcüğünün ilk harfinden. NETS

Bkz; alfa, alfabe, beta, cim, delta, elif, epsilon, gama, lam, cim, omega, sigma,

piramit ~ Fr. pyramide 1. Mısır ehramı, 2. Mısır ehramlarına benzeyen geometrik şekil ~ Eyun. pyramís, -d- πυραμίς, -δ-~ Mıs. pimar . NETS

Eski Yunanca’ya Eski Mısırca’dan geçmiştir.

a. mat. 1. Tepeleri ortak bir noktada birleşen, tabanları da herhangi bir çokgenin birer kenarı olan birtakım üçgenlerden oluşmuş cisim, ehram. 2. Gösteri jimnastiklerinde, jimnastikçilerin, araçlı veya araçsız olarak birbirlerinin omuzlarında, dizlerinde oluşturdukları gösterişli ve düzenli biçimler. 3. Mısır firavunlarının mezarı, ehram.  Türkçe Sözlük piramit, -di    Fr. pyramide 

pire < ET. bürge < ? Ar. burgüt peršā’um

, per’ašum, paršau, puru’zu pire > İbr. par’ōš, İtal. pulce pire, İsp. pulga. Kelimelerin benzerliği düşündürücüdür. ŞİMŞEK

pire ETü. bürge  KTü. büre /bürşe/ bürçe   pür

<< ATü . NETS

pirpirim / pürpürüm yörs. Semizotu, ağızlarda pürpürüm olarak da geçer(EREN) < Erm. p’rp’rem semizotu < Fa. parparam < Akad. parparhû, papparhu, papparhittum, papparhātu semizotu < Süm. BABBAR.HI(.SAR). ŞİMŞEK

pirpirim Erm. p'rp'rem փրփրեմ = Kürd. pirpir/pirpar= Fa. parparan/parparī پرپرن/پرپرى. NETS